رکتوم چیست و کجاست؟ + بهترین جراح رکتوم در تهران

رکتوم یک بیماری نیست! زمانی که به یکی از بیماریهای نشیمنگاهی (مقعدی) دچار باشید یا به صورت رندوم سری به سایت های پزشکی بزنید، ممکن است کلمه “رکتوم” را در بسیاری از مقالات ببینید. رکتوم به عنوان عضوی مهم از دستگاه گوارش و روده در نظر گرفته می شود. بیماریهای مرتبط با این ناحیه به قدری اخیرا در سراسر دنیا و به خصوص ایران زیاد بوده که تصمیم داریم در این مقاله بهترین جراح رکتوم در تهران و ایران را نیز معرفی کنیم.

مطلب پیشنهادی: مشکلات رایج گوارشی کدامند؟

رکتوم یعنی چه؟

رکتوم چیست؟  این عضو که در انتهای روده بزرگ قرار دارد، یک لوله طولانی و پیوسته بوده که شامل کولون و مقعد شما می شود. رکتوم در بدن هر انسان حدودا 15 سانتی متر آخر روده بوده و درست قبل از دریچه مقعدی می باشد. این عضو جایی بوده که آخرین توقف سفر غذای شما از طریق دستگاه گوارش (GI) قبل از خروج آن می باشد. همانطور که ضایعات غذا از روده بزرگ به رکتوم می‌رسند، تا زمانی که اعصاب میل به مدفوع را تحریک کنند، در آنجا جمع می‌شوند.

رکتوم کجای بدن انسان است؟

رکتوم یا اصطلاحا راست روده در انتهای کولون (روده بزرگ) و در طرف دیگر کانال مقعدی قرار دارد. این قسمت جایی است که مدفوع شما درست قبل از اینکه بیرون بیاید جمع شده تا دریچه های اسفنکتر مقعد آن را دفع کنند. رکتوم شما آب اضافی را جذب کرده و آن را نگه می دارد تا زمانی که پر شود، سپس زمان میل به اجابت مزاج، اعصاب مقعد را تحریک می کند. به طور کلی در حفره لگنی بین عضلات شکم و کف لگن وجود دارد.

بهترین جراح رکتوم در تهران کیست؟

امروزه کلینیک تخصصی بیماریهای نشیمنگاهی دکتر علیرضا زارعی با مدیریت موفق و پرسنل خبره توانسته رضایت بیش از 1000 نفر از بیماران به دلیل انواع عمل های موفق را به دست آورد. مفتخریم اعلام کنیم که کلینیک زارعی تاکنون سابقه بازگشت بیماری بعد از درمان را بین بیماران و مراجعین کمتر از 1% داشته و عود انواع بیماریهای نشیمنگاهی درمان شده با لیزر بعد از عمل در کلینیک ما صفر است.

تفاوت آن با کولون چیست؟

رکتوم به معنی راست روده بوده در حالی که کولون عموما به معنای روده بزرگ است.

رکتوم از روده بزرگ شما ادامه پیدا کرده و از عضو مشابهی در مقایسه با کولون دارد: لایه هایی تشکیل شده از ماهیچه ها و بافت ها، با غدد درونی که ترشح و جذب می کنند. کولون در بدن هر فرد بسیار طولانی تر از رکتوم است و غذایی که از کولون شما عبور می کند هنوز در مرحله هضم بوده و فرآیند گوارش آن هنوز کامل نشده است. زمانی که غذا به رکتوم شما می رسد، به مواد زائد و جامد تبدیل می شود. راست روده یا رکتوم ضایعاتی را نگه داشته و آب مدفوع باقیمانده را تا زمان رهاسازی آن جذب می کند.

تفاوت رکتوم و مقعد چیست؟

مقعد دریچه انتهایی دفع مدفوع بوده که در امتداد رکتوم قرار دارد. مقعد آخرین عضو روده است که اجابت مزاج از طریق آن اتفاق می افتد. مقعد دارای دو ماهیچه اصلی به نام اسفنکتر های داخلی و خارجی مقعدی بوده که وظیفه انقباض و انبساط (باز یا بسته بود دریچه) را بر عهده دارند.

مطلب پیشنهادی: مقعد چیست؛ ساختار و عملکرد + بیماریهای مقعدی یا نشیمنگاهی

اختلالات و بیماریهای رکتوم

اختلالات و بیماریهای رکتوم می تواند پوشش داخلی، ماهیچه ها یا اعصاب راست روده را تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد درد و اختلال در عملکرد آن شود. برخی از این بیماری های رایج عبارتند از:

• پروکتیت: پروکتیت بیماری التهاب در راست روده است. عفونت ها (به ویژه عفونت های مقاربتی STD) ممکن است باعث پروکتیت موقت یا حاد شوند. همچنین بیماری التهابی روده ممکن است باعث پروکتیت مزمن شود.
• بواسیر یا هموروئید: این بیماری متورم شدن سیاهرگ های داخل رکتوم بوده که خود را به شکل یک توده برجسته داخل مقعد (بواسیر داخلی) یا خارج از مقعد (بواسیر خارجی) نشان می دهد.
• شقاق یا زخم های راست روده: شقاق چیست؟ آنها زخم های باز دردناکی هستند که ممکن است خونریزی کنند.
• آبسه مقعدی یا پری آنال: یک توده دردناک و پر از چرک بوده و می تواند در نزدیکی راست روده، مقعد یا پرینه ایجاد شود.
• پولیپ کولورکتال پولیپ ها، یا ایجاد توده در راست روده شایع هستند و همیشه نشانه ای از یک بیماری خطرناک نیستند، اما برخی ممکن است به سرطان مقعد کولورکتال تبدیل شوند.
• افتادگی یا پرولاپس رکتوم یا راست‌ روده: ساییدگی و پارگی ماهیچه هایی که رکتوم شما را در جای خود نگه می دارند می تواند باعث شود که از جای خود خارج شود و به داخل کانال مقعد شما تلسکوپی شود.

• سندرم لواتور: این بیماری برای عضله لواتور آنی که راست روده شما را در جای خود نگه می دارد نامگذاری شده است. باعث درد اپیزودیک رکتوم شده و معمولاً به اسپاسم ناگهانی مقعد یا عضلانی نسبت داده می شود.
• بی اختیاری مدفوع: آسیب به ماهیچه‌ها یا اعصاب راست روده می‌تواند باعث ایجاد مشکل در نگه داشتن مدفوع شود و منجر به تصادف یا نشت شود.
• نداشتن میل به اجابت مزاج. مسائل جسمی و روانی می تواند باعث مشکل در دفع مدفوع شود. این می تواند ناشی از از دست دادن حس یا هماهنگی ماهیچه ای در راست روده شما باشد (اختلال کف لگن).
• یبوست و نهفتگی مدفوع. مشکل در دفع مدفوع و عدم دفع کافی می تواند منجر به مسدود شدن مدفوع سخت و نهفته راست روده شود.

عملکرد و وظیفه عضو

وظیفه اصلی رکتوم جمع آوری و نگه داشتن مدفوع شما تا زمان رهاسازی آن است. رکتوم شل شده و دارای قابلیت کشسانی است تا مواد زائد را در خود جای دهد زیرا آنها به تدریج از روده بزرگ خارج می شوند. در حالی که مدفوع هنوز داخل راست روده بوده و برای رفتن به دستشویی تنبلی می کنید، رکتوم شما آب و الکترولیت های مدفوع را جذب کرده، مواد زائد سفت تر شده و باعث ایجاد یبوست می شود. این عضو مخاطی ترشح می کند تا به کمک آن مدفوع راحت تر دفع شود. وقتی پر شده، اعصاب میل به مدفوع را بیشتر تحریک می کنند.

طول آن چقدر است؟

به طور متوسط بین 10 تا 15 سانتی متر بوده که حدود 5 یا 6 اینچ طول دارد. وقتی ماهیچه‌های آن برای جابجایی مواد زائد فعال می‌شوند، از آنجا که حالت کشسانی داشته، این عضو می‌تواند منقبض و کوتاه شود. مانند بقیه روده بزرگ، عرض آن حدود 7.5 سانتی متر یا 3 اینچ است که باعث شده عرض آن تقریباً نصف طول آن باشد. اما همچنین بیشتر از بقیه روده کشیده می شود تا مواد زائد بیشتری را در خود جای دهد و به عنوان یک مخزن عمل می کند.

علائم بیماری های رکتوم چیست؟

زمانی که متوجه علائم زیر شدید باید در مورد سلامت رکتوم خود به یک پزشک مطمئن مراجعه کنید:

• خونریزی مقعدی در لباس زیر یا توالت.
• درد مقعدی مزمن یا آنورکتال یا دردی که به نظر می رسد در قسمت پایین شکم یا لگن شما وجود دارد.
• خارش مقعد یا علائم عفونت همراه با ترشحات مقعد.
• تغییرات مدفوع، مانند تغییر در رنگ، قوام یا تعداد دفعات دفع مدفوع شما یا ایجاد گاهی مدفوع خونی.
• سندرم دفع سخت (فراد مبتلا به سندرم مدفوع انسدادی (ODS) احساس می‌کنند که وقتی نیاز به دفع دارند، نمی‌توانند مدفوع کنند، به اندازه کافی دفع ندارند یا زمان اجابت مزاج تمام مدفوع آنها خارج نمی شود.) یا احساس اینکه مدام باید دفع داشته باشید (تنسموس)، مشکل و دردناک است (دیسکزیا).
• گوشت اضافه مقعدی یا برآمدگی گوشتی که از طریق مقعد شما بیرون زده است (پرولاپس اندام لگن).

رکتوم از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

راست روده تا حدودی شکلی شبیه به “S” انگلیسی داشته و دو خم در آن وجود دارد. یکی نزدیک به بالا (خم خاجی) که یک منحنی بوده که ستون فقرات شما را دنبال می کند، در حالی که نزدیک به پایین روده (خم آنورکتال) انتقال از راست روده به مقعد را نشان می دهد.

These bends help control continence (holding your poop in).

پیچ خوردگی های روده به کنترل اختیار مدفوع و نگه داشتن آن کمک می‌کنند.

my.clevelandclinic.org

رکتوم همچنین دارای بخش هایی مانند کرم است که توسط چین های افقی در پوشش داخلی به نام دریچه های هیوستون از هم جدا شده اند.

سه یا چهار حفره راست روده به کنترل حرکت محتویات از طریق آن کمک می کند. آخرین اتاقک که آمپول رکتوم نامیده می شود، مخزن نهایی مدفوع قبل از بیرون آمدن آن است. وقتی این محفظه پر می شود، رشته های عصبی که باعث ایجاد حالت کشسانی در دیواره رکتوم شده اند (گیرنده های کششی) به سیستم عصبی مرکزی شما اطلاع می دهند که زمان اجابت مزاج فرا رسیده است.

روشهای تشخیص سلامت رکتوم

آزمایشات پزشکی برای بررسی رکتوم عبارتند از:

• معاینه رکتال دیجیتال. این روش معاینه فیزیکی با استفاده از انگشت و دستکش روغن کاری شده بوده که در راست روده انجام می شود. DRE ممکن است بخشی از یک معاینه فیزیکی معمول یا معاینه زنان باشد تا نه تنها رکتوم بلکه پروستات یا دهانه رحم را نیز از طریق دیواره راست روده بررسی کند.
• آزمایش مدفوع. دکتر ممکن است نمونه ای از مدفوع شما گرفته تا آن را برای شواهد بررسی عفونت، خونریزی یا افزایش گلبول های سفید آزمایش کند.
• مانومتری آنورکتال. این تست میزان کارکرد عضلات و اعصاب مقعد را برای بیرون راندن مدفوع اندازه گیری می کند. یک کاتتر با یک بالون متصل به رکتوم شما وارد می شود و بالون با آب گرم باد می شود. انتهای دیگر کاتتر به دستگاهی متصل است که فعالیت عضلانی شما را اندازه گیری می کند.
• دفکوگرافی. این نوع آزمایش زمانی انجام می شود که شما باید سعی برای مدفوع داشته باشید. از داخل بدن تصویربرداری با اشعه ایکس یا MRI انجام می گیرد تا نحوه عملکرد اندام ها و عضلات مختلف را بررسی کند. تکنسین مراقبت های بهداشتی یک ماده پزشکی را به رکتوم تزریق کرده تا مانند مدفوع آن را به بیرون فشار دهید. شما این کار را در یک اتاق عکاسی خصوصی انجام خواهید داد در حالی که پزشکان اعضای بدن شما را روی صفحه کامپیوتر در بیرون تماشا می کنند.
• تنقیه باریم. تنقیه نوعی معاینه با اشعه ایکس از دستگاه گوارش است که تصویربرداری فلوروسکوپی (اشعه ایکس ویدیویی) از روده بزرگ شما، از جمله راست روده را انجام می دهد. تنقیه باریم یک رنگ کنتراست بوده که مانند تنقیه به رکتوم تزریق می شود تا به بهتر نشان دادن آن در تصاویر سیاه و سفید کمک کند.
• پروکتوسکوپی: معاینه داخل راست روده شما با یک محدوده کوتاه و سفت است. پروکتوسکوپ یک لوله توخالی با یک دوربین روشن در انتهای آن است. در صورت نیاز، دکتر می‌تواند ابزاری را از طریق لوله عبور داده تا نمونه‌ای از بافت برای بیوپسی بگیرد.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر اگر می‌خواهد برای بررسی قسمت انتهایی روده بزرگ، جایی که به راست روده (کولون سیگموئید) می‌رسد، کمی جلوتر را ببیند، ممکن است پزشک متخصص از یک محدوده کمی طولانی‌تر به نام سیگموئیدوسکوپ انعطاف‌پذیر استفاده کند. اگر روده بزرگ درگیر بیماری خاصی شده، ممکن است نشان دهنده بیماری التهابی روده (IBD) یا عفونت دستگاه گوارش باشد. این آزمایش به آماده سازی روده نیاز دارد.

سوالات متداول رکتوم چیست