فیستول مقعدی از بیماری های عفونی ناحیه مقعدی است. این بیماری موجب اتصال غیر طبیعی دو ارگان از بدن به یکدیگر می گردد. فیستول معمولاً در اثر عفونت درمان نشده آبسه ایجاد می شود. این بیماری همراه با علائمی مانند درد، سوزش، خارش، خونریزی و … بروز می نماید. این بیماری با استفاده از درمان های خانگی و دارویی قابل درمان نبوده و تنها روش های جراحی تهاجمی می توانند به بهبود و درمان این عارضه کمک نمایند. تکنیک های جراحی مختلفی برای درمان فیستول وجود دارد اما همه این روش ها نمی توانند درمان موثری باشند. پس آشنایی بیشتر با تکنیک های مختلف جراحی می تواند به انتخاب روش صحیح درمان این بیماری کمک نماید. برخی از مهمترین روشهای جراحی فیستول مقعدی به این شرح است:
تکنیک فیستولوتومی
فیستولوتومی مهمترین و کاربردی ترین روش جراحی فیستول مقعدی است. در این روش جراحی مجرای فیستول با استفاده از چاقو باز شده و محتویات آن خارج می شود. در این روش ترمیم از داخل به خارج است. مدت زمان بهبودی پس از این عمل 1الی 2 ماه است.
این روش همراه با ریسک آسیب به عضله اسفنکتر است. اما پزشک تمام سعی خود را خواهد نمود، تا کمترین میزان آسیب به این عضله وارد شود.
تکنیک استن
در روش سنتی درمان فیستول با تکنیک استن از موی اسب و یا کتان استفاده می شد. ولی امروزه از نخ بخیه یا لوله تخلیه برای از بین بردن عفونت و باز ماندن مجرای فیستول استفاده می شود. این نخ باید برای حداقل 6 الی 12 هفته در مجرای بماند و سپس پزشک انجام جراحی را تجویز می کند. این روش برای افراد در معرض خطر آسیب به عضله اسفنکتر و بی اختیاری مقعد کاربرد دارد.
تکنیک فلپ آدوانسمنت
تکنیک فلپ آدوانسمنت در مورد فیستول های پیچیده تر و افراد در معرض خطر بی اختیاری استفاده می شود. در طی این روش با استفاده از بافت روده و یا پوست اطراف مقعد اقدام به ترمیم فیستول می نمایند. میزان تاثیر این روش درمانی 50% گزارش شده است. ابتلا به بیماری های زمینه ای برای فیستول مثل کرون و کولیت ریسک عود مجدد بیماری را افزایش می دهد.
پلاگین بیولوژیکی
این روش جراحی شامل ساخت پلاگین بیولوژیکی از مخاط روده بیمار و سپس بخیه زدن آن به مجرای فیستول است. بعد از انجام این جراحی بافت جدید در اطراف این پلاگین شروع به رشد می کند و به این ترتیب بیماری از بین می رود.
میزان موفقیت بعد از این عمل 80% گزارش شده است. برای انجام این جراحی بیمار باید به مدت 24 ساعت در بیمارستان بستری شود. درد، آبسه و جابجایی پلاگین از عوارض احتمالی این روش جراحی فیستول مقعدی هستند.
عوارض جراحی فیستول مقعدی
انجام جراحی فیستول مقعدی بی شک بدون عوارض نخواهد بود. این عوارض غالباً کوتاه مدت بوده و پس از مدتی رفع می شوند. عوارض جراحی فیستول مقعدی عبارتند از :
- درد
- خونریزی
- بی اختیاری در دفع گاز و مدفوع به سبب آسیب به عضلات مقعد در اثر جراحی
- مشکل دفع ادرار
- عفونت در صورت ترمیم نشدن کامل مجرای مقعد
- تورم و ترشح
- تب
- تهوع
- یبوست
از آنجایی که تمامی روشهای جراحی فیستول همراه با عوارض متعددی است و مشکلات مختلفی را به همراه دارد، امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. درمان فیستول با لیزر بهترین جایگزین برای جراحی بوده زیرا با استفاده از اشعه مادون قرمز اقدام به از بین بردن مجرای ایجاد شده می نماید و هیچ یک از مشکلات و عوارض روشهای جراحی مانند درد، خونریزی، عفونت، بستری شدن بیمارستان، بی اختیاری و .. را ندارد.
مراقبت های بعد از جراحی فیستول
انجام مراقبت هایی خاص به نتیجه گیری از درمان و جلوگیری از عوارض احتمالی کمک می کند. برخی از این مراقبت ها عبارتند از :
- مصرف مسکن ها به جهت کاهش درد
- مصرف آنتی بیوتیک به منظور جلوگیری از عفونت
- تعویض مرتب پانسمان، به منظور جلوگیری از عفونت
- جلوگیری از یبوست، برای این منظور لازم مصرف فیبر، آب کافی و در صورت لزوم ملین را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- حمام سیتز، قرار دادن ناحیه کفل و لگن در آب به تسریع روند درمان و جلوگیری از عفونت زخم کمک می کند.
- اجتناب از وارد آوردن فشار بر زخم فیستول، بهترین راهکار این است که برای نشستن از یک بالش دوناتی شکل کمک بگیرید.
