ملین قوی و فوری؛ کاربرد انواع دارو های مسهل و ملین چیست؟

ملین چیست؟ کاربرد اصلی ملین ها این بوده که با نرم کردن مدفوع سفت یا تحریک روده ها برای حرکت منظم؛ کمک کرده تا بتوانید اجابت مزاج راحت تری داشته باشید. انواع رایج شامل ملین های حجیم ساز، اسمزی، نرم کننده های مدفوع، روان کننده ها و محرک ها هستند. اکثر آنها بدون نسخه برای عموم مردم در دسترس هستند. انواع داروهای روان کننده مدفوع و قوی ترین گیاه ضد یبوست را حتما طبق دستور مصرف کنید تا از عوارض جانبی مانند نفخ، گاز یا گرفتگی معده جلوگیری شود.

مطلب پیشنهادی: مشکلات گوارشی (رایج ترین آنها)

بیماری یبوست یا اسهال و ایجاد مدفوع خشک یا اسیدی به عضو حساس مقعد آسیب وارد کرده و باعث ایجاد بیماری های متعدد نشیمنگاهی از جمله بواسیر (هموروئید)، شقاق یا فیستول می شود. در نتیجه استفاده از ملین ها به عنوان پیشگیری از این بیماری های نیز کاربرد دارد.

ملین چیست؟

بسیاری از ما با علائم مشخص یبوست آشنا هستیم. “ملین ها” به انگلیسی Laxatives داروهایی هستند که در صورت یبوست به شما کمک می کنند تا راحت تر مدفوع کنید. تلاش برای دفع مدفوع سفت یا خشک و این احساس که روده شما حتی پس از دفع مقداری از مدفوع خالی نشده سخت بوده و احساس بدی برای بیمار به همراه دارد.

معمولاً تغییر سبک زندگی می‌تواند سیستم گوارشی شما را به حالت عادی درآورده تا بتوانید دفع راحتی داشته باشید. خوردن غذاهای پر فیبر، مصرف پروبیوتیک ها، نوشیدن مایعات بیشتر و ورزش اغلب کمک می کند.

مطلب پیشنهادی: درمان بواسیر خارجی یا هموروئید خارجی

اگر این روش ها را امتحان کرده اید و هنوز مشکل دارید، ممکن است وقت آن رسیده که با مشورت پزشک به سراغ ملین ها بروید. شما می توانید آنها را بدون نسخه از داروخانه ها، فروشگاه های مواد غذایی و به صورت آنلاین خریداری کنید. آنها ممکن است به عنوان ملین، نرم کننده مدفوع یا مکمل های فیبری شناخته شوند.

چه کسانی باید ملین استفاده کنند؟

ملین ها یبوست و سندروم دفع سخت مدفوع را در بزرگسالان درمان می کنند. در صورتی که این موارد را تجربه میکنید، ممکن است به یکی از آنها نیاز داشته باشید:

• گاه به گاه یبوست تجربه یبوست دارید که با تغییر سبک زندگی بهبود نیافته است.
• بیمار از یک بیماری مزمن رنج می برد که باعث یبوست شده است، مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو.
• بیمار نیاز به پاکسازی روده داشته تا مدفوع را از روده بزرگ (کولون) قبل از انجام عمل روی سیستم گوارش خارج شود.

اما ملین ها برای همه افراد مبتلا به یبوست بی خطر نیستند. اگر مبتلا به یبوست در بارداری، قبل از مصرف ملین ها با پزشک خود مشورت کنید. هرگز به کودکتان ملین ندهید مگر اینکه پزشک اطفال آن را توصیه کند. و برخی ملین‌ها می‌توانند اثرات برخی داروها را خنثی کنند، بنابراین اگر داروی تجویزی مصرف می‌کنید، قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کنید.

مطلب پیشنهادی: دکتر بواسیر و متخصص هموروئید در تهران

کاربرد و اثر ملین چگونه است؟

ملین ها باعث ایجاد تغییراتی در سیستم گوارش شما شده که دفع مدفوع را برای آسان تر می کند. برخی از ملین ها باعث نرم تر شدن مدفوع می شوند. برخی دیگر از آنها عضلات روده بزرگ را تحریک می کنند تا مدفوع را در امتداد حرکت دهند. برخی از انواع هر دو را انجام می دهند. همه چیز به مورد مصرف بیمار بستگی دارد.

داروی ملین قوی برای درمان در خانه

استفاده از روان کننده ها به عنوان درمان های خانگی مختلف می تواند به مدیریت اسهال و یبوست کمک کند، مانند نوشیدن آب بیشتر، خوردن فیبر و… سایر روشهایی که در زیر به آنها اشاره کردیم. اگر درمان‌های خانگی کمکی نکرد، داروهای بدون نسخه و نسخه‌ای ذکر شده را با مشورت پزشک استفاده کنید.

مطلب پیشنهادی: هموروئید چیست؟

تخم کتان

در واقع، بذر تخم کتان منبع غنی نوعی فیبر محلول است. فیبر محلول در آب حل شده و مدفوع را نرم تر و راحت تر دفع می کند. خوردن تخم کتان به رفع یبوست، تنظیم حرکات روده و شرایط گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر و بیماری دیورتیکولار کمک می کند.

هر یک قاشق چایخوری از تخم کتان سرشار از 2 گرم فیبر نامحلول و 1 گرم فیبر محلول می باشد. بذر این گیاه منبع مناسبی برای تامین پروتئین و امگا 3 است.

روغن زیتون

روغن زیتون اکثرا به عنوان ملین خوراکی مفید است. بهتر است برای درمان مشکلات گوارشی، به پزشک معالج، مراجعه کرده و از دستورالعمل‌های او پیروی کنید. همچنین، مصرف روغن زیتون باید با توجه به نیاز و مقدار مصرف هر فرد تعیین شود.

در هر صورت، مصرف روغن زیتون به دلیل فواید بسیار زیادی که دارد، به عنوان یک بخش از رژیم غذایی سالم و مناسب توصیه می‌شود. گفته می شود زمانی روغن زیتون بهترین تاثیر خود را داشته که با معده خالی استفاده شود.

خاکشیر

دانه خاکشیر سرشار از فیبر محلول و نامحلول است. استفاده از آنها در طب سنتی ایران برای یبوست و سایر مشکلات گوارشی سابقه طولانی دارد. فیبر محلول در این دانه های قهوه ای رنگ باعث بهبود عملکرد روده و دفع راحت تر مدفوع می شود.

دانه چیا برای رفع یبوست

تمام فیبر موجود در دانه های چیا عمدتاً فیبر نامحلول است که در مایعات حل نمی شود. در عوض، مایعات را جذب می کند و به ایجاد مدفوع حجیم و نرم کمک می کند. بنابراین بله، دانه‌های چیا دارای فیبر مناسبی هستند که مدفوع شما را شل می‌کند و یبوست را کاهش می‌دهد.

بهترین روش برای مصرف، تهیه آن به شکل نوشیدنی است. این نوشیدنی عبارت است از مخلوط کردن یک یا دو قاشق غذاخوری دانه چیا در یک لیوان آب، اضافه کردن آب لیمو، اجازه دادن به آن برای جذب آب به دانه ها و سپس نوشیدن با معده خالی.

قهوه

قهوه یکی از مواد محرک معروفی است که میتواند به شما کمک کند تا از یبوست خلاص شوید. این مواد محرک به دلیل حاوی کافئین و اسید کلروژنیک، میتواند به عضلات روده کمک کند تا بهتر و قوی‌ تر کار کنند در نتیجه برای رفع یبوست موثر باشد. همچنین، قهوه میتواند با تحریک مایعات بدن، به تشکیل مدفوع نرم کمک کند.

بهتر است قهوه را در صبح زود و بعد از صبحانه بنوشید. همچنین، مصرف زیاد قهوه ممکن است باعث ایجاد اختلالات در خواب شما شود، بنابراین بهتر است در مصرف قهوه زیاده روی نکنید.

همچنین، بهتر است قبل از نوشیدن قهوه، از مصرف آب داغ یا آب لیمو تازه به عنوان یک نوشیدنی طبیعی برای رفع یبوست استفاده کنید. همچنین، توانسته از مواد غذایی غنی از فیبر مثل میوه‌ها و سبزیجات نیز برای رفع یبوست استفاده کنید.

انواع قرص ها و داروی روان کننده روده

بیشتر ملین ها بدون نسخه در دسترس هستند. اگرچه آنها برای از بین بردن یبوست متفاوت عمل می کنند، اما معمولاً برای درمان یبوست گاه به گاه یا کوتاه مدت استفاده می شوند. مصرف طولانی مدت آنها می تواند عوارض جانبی (گاهی اوقات، جدی) و حتی تشدید یبوست ایجاد کند.

انواع مختلف آنها شامل موارد زیر هستند:

ملین های حجیم ساز (مکمل های فیبر)

این ملین‌ها مدفوع شما را حجیم کرده یا آن را بزرگ‌ تر می‌کنند. ماده ای به مدفوع شما به نام فیبر محلول اضافه کرده که فیبر محلول آب را از بدن به مدفوع می کشد و آن را بزرگتر و نرم تر می کند. ملین های حجیم ساز افزایش اندازه روده بزرگ شما را تحریک کرده تا منقبض شده و مدفوع را بیرون بکشد.

حجیم سازها به طور کلی ابتدایی ترین ملین ها در نظر گرفته می شوند. آنها کمترین احتمال ایجاد عوارض جانبی را دارند و اغلب بهترین گزینه برای بیماران مبتلا به یبوست هستند. مگر اینکه پزشک نوع دیگری را توصیه کند.

ملین های حجیم ساز عبارتند از:

• فیبروگل.
• پسیلیوم (Metamucil®).
• پلی کربوفیل (FiberCon®).
• متیل سلولز (Citrucel®).

ملین های اسمزی

ملین های اسمزی آب را از سایر قسمت های بدن کشیده و به روده بزرگ می فرستند. همانطور که آب جمع می شود، مدفوع شما را نرم می کند تا راحت تر دفع شود. روان کننده های سالین نوعی ملین اسمزی هستند. آنها حاوی نمکی هستند که آب را در روده بزرگ نگه می دارد.

انواع اسمزی عبارتند از:

• پلی اتیلن گلیکول (Gavilax®، MiraLAX®).
• محلول هیدروکسید منیزیم (Dulcolax®، Ex-Lax®، Phillips’® Milk of Magnesia).
• گلیسیرین (Colace Glycerin®، Fleet Pedia-Lax®).

نرم کننده های مدفوع

به نرم کننده های مدفوع، ملین های نرم کننده نیز گفته می شود. آنها آب و چربی جذب مدفوع را افزایش داده و آن را نرم می کنند.

نرم کننده های مدفوع شامل docusate (Colace®) است.

روان کننده یا لوبریکانت

ملین های روان کننده یا لوبریکانت روده شما را پوشانده و آن را صاف می کنند. این پوشش مانع از جذب آب از مدفوع روده بزرگ شما می شود، بنابراین مدفوع نرم می ماند. همچنین باعث ایجاد سطحی لغزنده شده که دفع مدفوع را راحت تر می کند.

لوبریکانت یا روان کننده ها شامل انواع روغن های معدنی می باشند.

محرک عصبی

ملین های محرک، اعصابی را که عضلات روده بزرگ را کنترل می کنند، فعال می کنند. آنها روده بزرگ شما را مجبور به حرکت کرده تا مدفوع شما را به سمت جلو حرکت دهد. اگر سایر انواع بدون نسخه کمکی نکرده باشند، ممکن است به یک نوع دارو یا قرص محرک نیاز داشته باشید.

ملین های محرک اعصاب عبارتند از:

• قرص های بیزاکودیل (Dulcolax®).
• شربت یا قرص سنا (ملین فلچر).

روش مصرف ملین ها

این نوع از داروها را دقیقاً همانطور که در دستورالعمل آن یا طبق توصیه پزشک گفته شده مصرف کنید، در نتیجه آنها به درستی عمل می کنند، در حالی که خطر عوارض جانبی را نیز کاهش می دهند. به عنوان مثال، شما باید برخی از انواع ملین ها را در ساعات خاصی از روز یا فقط در شب مصرف کنید. برخی از ملین ها باید همراه با غذا یا نوشیدنی مصرف شوند، در حالی که برخی دیگر باید به تنهایی مصرف شوند. برخی از آنها را نباید با انواع دیگر دارو مصرف کنید.

مهمتر از همه، بیشتر از آنچه دستورالعمل یا پزشک می گوید، داروی ملین مصرف نکنید. ممکن است زیاده روی در آن وسوسه انگیز باشد، به خصوص زمانی که به دنبال تسکین سریع هستید. اما ممکن است مصرف بیش از حد ملین ها، حتی داروهای بدون نسخه نیز وجود داشته باشد. اگر ملینی که استفاده می کنید موثر نیست صبور باشید و از پزشک اطلاعات دارویی آن را بگیرید.

رون کننده های مدفوع به اشکال مختلفی وجود دارند، از جمله:

• قرص ها: برخی از ملین ها به شکل کپسول یا قرص هستند که از طریق خوردن مصرف می شوند.
• پودرها: برخی از روان کننده ها به صورت پودر هستند که می توانید آنها را در آب یا مایعات دیگر مخلوط کرده و بنوشید.
• مایعات یا شربت ها: برخی از روان کننده های مدفوع مایعاتی هستند که می توانید اندازه گیری کرده و بنوشید.
• شیاف ها: برخی از ملین ها در داخل کپسول های حل شدنی کوچکی هستند که مستقیماً داخل مقعد خود قرار می دهید.
• تنقیه: برخی از روان کننده های مدفوع داخل لوله های کوچک قابل فشار دادن هستند. با فشار دادن لوله، دارو را به مقعد تزریق می کنید.

طول درمان یبوست با قرص و داروی ملین چقدر است؟

بستگی به نوع ملین و نحوه مصرف آن دارد. به عنوان مثال، روان کننده هایی که به شما کمک می کنند سریعتر مدفوع کنید (در عرض چند دقیقه یا چند ساعت)، تنقیه و شیافی هستند که پزشک آنها را مستقیماً به مقعد شما تزریق می کند. اما روش های جایگزین دیگری وجود دارد. این گونه ها خطر بیشتری برای عوارض جانبی مانند اسهال و گرفتگی معده دارند.

انواع ملایم‌ تر ملین‌ها، مانند نوع حجیم‌ کننده، کمتر باعث ایجاد عوارض جانبی می‌شوند، اما ممکن است چند روز (به‌جای چند دقیقه) طول بکشد تا آنها به دفع شما کمک کنند.

انواع ملین ها	مدت استفاده برای رفع یبوست
تنقیه و انواع شیاف ها	یک مرتبه به مدت 15 دقیقه تا یک ساعت
لوبریکانت / روان کننده ها	6 تا 8 ساعت
محرک های اعصاب	6 تا 12 ساعت
نرم کننده های مدفوع	12 ساعت تا 3 روز
حجم دهنده های مدفوع	12 ساعت تا 3 روز
ملین های اسمزی	یک تا سه روز (انواع نمکی سریعتر عمل می کنند، از 30 دقیقه تا شش ساعت).