عمل اسفنکتروتومی که اسفنکتروتومی داخلی جانبی نیز نامیده می شود، نوعی روش جراحی است که برای برش اسفنکتر مقعدی استفاده می شود. اسفنکتر مقعدی گروهی از عضلات متصل به راست روده در انتهای دستگاه گوارش بوده که حرکات روده از طریق آن انجام می شود.
این جراحی زمانی انجام می شود که شقاق مقعدی (شکافی باریک و عمودی در پوست مقعد) پس از انجام درمان های دیگر بهتر نشده باشد. زخم های شقاق می توانند خونریزی کرده، دردناک باشند و در برخی موارد ممکن است بهبودی آنها به زمان زیادی نیاز داشته باشد.
در بیشتر موارد، شقاق را می توان در خانه، حتی گاهی بدون درمان، بهبود بخشید. با این حال، زمانی که دوره درمان بیش از حد طول بکشد، ممکن است جراحی اسفنکتروتومی در نظر گرفته شود. بازگشت مجدد شقاق (عود) پس از اسفنکتروتومی نادر است و اکثر بیماران از نتایج این عمل راضی هستند.
شقاق چیست؟
وارد شدن ضربه به بافت حساس کانال مقعد می تواند منجر به پارگی یا ایجاد شکاف عمودی شود که به آن شقاق می گویند. شقاق مقعدی می تواند باعث علائم درد، خونریزی، خارش و درد در هنگام اجابت مزاج شود.
شقاق هایی که سطحی هستند و ممکن است به سرعت بدون هیچ درمانی بهبود یابند، حاد در نظر گرفته می شوند. مواردی که عمیق تر هستند و هنوز پس از چند هفته بهبود نمی یابند می توانند مزمن در نظر گرفته شوند.
به صورت کامل بخوانید: شقاق چیست و چه علائمی دارد؟
شقاق اغلب در اثر دفع مدفوع سفت (که می تواند همراه با یبوست باشد) ایجاد می شود.
برخی شرایط پزشکی مانند کم کاری تیروئید، چاقی و یبوست مزمن نیز با افزایش خطر ابتلا به شقاق مقعدی مرتبط هستند.
در ابتدا، شقاق مقعدی معمولاً با روش های درمان خانگی درمان می شوند. برای اینکه مدفوع نرم‌تر و راحت‌تر دفع شود، خوردن فیبر بیشتر و استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع توصیه می‌شود. اگر بتوان مدفوع را بدون زور زدن دفع کرد، ممکن است به بهبود شقاق کمک کند و همچنین درد را در حین اجابت مزاج کاهش دهد.
نوشیدن آب بیشتر همچنین ممکن است به نرم شدن مدفوع کمک کند و حمام سیتز (نشستن در مقدار کمی آب گرم) ممکن است به احساس بهتر شدن ناحیه مقعد و بهبودی کمک کند. در برخی موارد ممکن است پماد بی حس کننده موضعی برای کاهش درد در حین اجابت مزاج تجویز شود.
درمان دیگری که ممکن است در نظر گرفته شود تزریق بوتاکس است. اینها معمولاً زمانی استفاده می شوند که سایر اقدامات محافظه کارانه موثر واقع نشده باشند. بوتاکس اعصابی را که باعث اسپاسم اسفنکتر مقعدی می شوند مسدود می کند که به بهبود شقاق در بافت کمک می کند.
حتما مطالعه کنید: درمان شقاق با لیزر “سریع بدون عمل جراحی فیشر”
چه زمانی عمل اسفنکتروتومی انجام می شود؟
هنگامی که درمان‌های خانگی یا تزریق بوتاکس برای بهبود شقاق مزمن مقعد کارایی نداشته باشد، ممکن است اسفنکتروتومی در نظر گرفته شود.
اسفنکتر مقعد دارای دو عضله است: یک عضله داخلی و یک عضله خارجی. عضله خارجی تحت کنترل ارادی است (می توان آن را به طور آگاهانه منقبض و باز کرد) و عضله داخلی توسط سیستم عصبی کنترل می شود (نمی توان آن را با اختیار خود کنترل کرد).
اسفنکتر داخلی مقعد همیشه تحت فشار معینی قرار دارد. هنگامی که تنش های عصبی بیش از اندازه باشند، می تواند عضله را دچار اسپاسم کند. این اسپاسم ها به خودی می توانند باعث زخم شدن مقعد شوند یا اگر زخمی از قبل وجود دارد، از ترمیم آن جلوگیری کنند.
جراحی اسفنکتروتومی چگونه انجام می شود؟
در طی اسفنکتروتومی، برشی در عضله اسفنکتر مقعد داخلی ایجاد می شود که مقداری از این کشش را کاهش می دهد. جریان خون در ناحیه بعد از عمل نیز افزایش می یابد که به بهبودی شقاق کمک می کند.
هزینه جراحی شقاق مقعدی بسته به عوامل متعددی از جمله شدت بیماری، بیمه شما و همچنین محل زندگی شما می‌تواند متغیر باشد.
خطرات و موارد منع مصرف
در اکثر موارد، اسفنکتروتومی موفقیت آمیز بوده و بیماران راضی هستند. با این حال، مانند هر نوع جراحی، خطرات خاصی و همچنین احتمال عوارض وجود دارد. برخی از عوارضی که با عمل اسفنکتروتومی ممکن است رخ دهد عبارتند از:
- بی اختیاری مدفوع موقت: برخی از بیماران در دوره بلافاصله پس از جراحی دچار بی اختیاری می شوند. این می تواند شامل نشت مدفوع یا مشکل در کنترل گاز باشد. با این حال، در بیشتر موارد، این مورد تنها در یک یا دو هفته اول پس از جراحی رخ می دهد. به ندرت پس از دوره بهبودی بی اختیاری مدفوع تجربه می کنید.
- خونریزی: خونریزی ممکن است پس از عمل جراحی اسفنکتروتومی اتفاق بیفتد، اما این یک عارضه نادر است. اگر خونریزی غیرمنتظره ای وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به زدن بخیه برای متوقف کردن خونریزی باشد.
- آبسه پری آنال: نادر است، اما در برخی موارد که از روش بسته استفاده می شود، ممکن است آبسه (مجموعه ای از چرک) همراه با فیستول مقعدی ایجاد شود.
(برای جزئیات بیشتر در مورد تکنیک های مختلفی که می توان در طول عمل فیستول استفاده کرد، به زیر مراجعه کنید.)
همچنین بخوانید: انواع روش های درمان فیستول
اگر این اتفاق افتاد، ممکن است نیاز به تخلیه آبسه باشد و روش دیگری برای برداشتن فیستول، به نام فیستولوتومی، انجام شود.
نکات دانستنی قبل از عمل
اسفنکتروتومی نوعی جراحی جزئی است، بنابراین جراح هرچه را که لازم است قبل از عمل دانسته و انجام دهید، به شما می گوید. اگر نیاز به بیهوشی باشد، ممکن است لازم باشد که خوردن یا نوشیدن را در نیمه شب قبل از عمل متوقف کنید. برای بی حسی موضعی هم، ممکن است کارهایی که پزشک از شما می خواهد انجام دهید یکی باشد یا در برخی موارد، خوردن و آشامیدن ممکن است تا یک نقطه خاص قبل از جراحی مجاز باشد.
رقیق‌کننده‌های خون یا سایر داروهایی که اثر رقیق‌کردن خون دارند، معمولا لازم است چند روز قبل از جراحی قطع شوند.
این نکته اهمیت بسیاری دارد که در مورد تمام داروها و مکمل هایی که در حال حاضر مصرف می کنید، هنگام ویزیت به پزشک اطلاع دهید.
دوره نقاهت اسفنکتروتومی در خانه
اکثر افراد حداقل به یک روز برای بهبودی بعد از بیهوشی نیاز دارند و متوجه می شوند که باید برای حدود یک هفته (یا در برخی موارد، حدود دو هفته) از محل کار و فعالیت های منظم در خانه بمانند. بیماران ممکن است همراه با نسخه تجویزی پزشک از مسکن ها یا سایر داروها و دستورالعمل نحوه مصرف آنها به خانه فرستاده شوند. در برخی موارد، بیماران گزارش می دهند که درد پس از عمل کمتر از درد ناشی از شقاق مقعد است.
سایر دستورالعمل‌های مراقبت در منزل ممکن است شامل نحوه استفاده از حمام سیتز چندین بار در روز، مقدار آب نوشیدن و نحوه استفاده از یک رژیم غذایی با فیبر بالا برای کمک به نرم‌تر شدن مدفوع و دفع راحت‌تر باشد. در برخی موارد، نرم کننده های مدفوع نیز ممکن است تجویز شود.
ممکن است پس از جراحی اسفنکتروتومی درد داشته باشید. در چند روز اول، بیشترین درد ممکن است در حین اجابت مزاج رخ دهد. با این اوصاف، نرم نگه داشتن مدفوع و جلوگیری از زور زدن بسیار مهم است.
ممکن است تا یک هفته یا بیشتر بعد از جراحی مقداری خونریزی وجود داشته باشد، این خونریزی بیشتر هنگام پاک کردن با دستمال کاغذی پس از اجابت مزاج مشاهده می شود.
