13 علت “بوی بد مقعد” + روشهای درمان

یکی از سوالات خجالت آوری که ممکن است در قالب یک عارضه برای هر فردی پیش بیاید این است که ” چرا مقعد من بوی بد میدهد؟! ” بوی بد مقعد یکی از اتفاقاتی است که ممکن است از عدم رعایت بهداشت یا یک عارضه خاص در ناحیه نشیمنگاه ایجاد شود. 

یکی از پزشکان سرشناس در حوزه بیماری های نشیمنگاه در پاسخ به این سوال که چرا بوی بد از نشیمنگاه کسی بلند می شود؛ به شوخی گفت: بهتر است به محض حس کردن همچین بوی مشمئز کننده ای به حمام بروند و بهداشت خود را چک کنند!

این شوخی در حقیقت یک واقعیت است! اگر علائمی از یک بیماری نشیمنگاهی مانند بواسیر (هموروئید)، فیستول، آبسه، کیست مویی و… نداشته باشید؛ در 90 درصد مواقع علت بوی بد مقعد عدم رعایت درست بهداشت در این ناحیه است.

علت بوی بد مقعد چیست؟

اگر این بوی بد با رعایت بهداشت برطرف شد؛ چند روز صبر کنید تا به این نتیجه برسید که بوی بد برمیگردد یا نه. اگر علائم گوارشی مانند احساس درد در شکم، حالت تهوع یا تب و لرز نداشتید، به احتمال بسیار زیاد تا دو سه روز آینده از شر بوی بد خلاص خواهی شد. علت هایی که برای این عارضه شناسایی شدند عبارتند از:

بیماری بواسیر یا هموروئید

هموروئید رگ‌های متسع یا متورم است که معمولا بر اثر شرایط زیر ایجاد می شود؛ فشار در حین دفع، زمان بارداری، داشتن رژیم غذایی کم فیبر یا نشستن برای مدت طولانی روی توالت، می‌توانند در سوراخ باسن ظاهر شوند. 

معمولا حتی قبل از اینکه آن را بو کنید، بوی بدش را حس خواهی کرد! زیرا باعث ایجاد درد و خارش زیادی می شوند. اما بویی شدید آن ممکن است بوی آهن یا فلز داشته باشد.

نشانه های بیماری بواسیر عبارتند از:

• برآمدگی بیرون زده از مقعد
• خونریزی
• احساس درد
• سوزش
• بوی بد مقعد ناشی از ترشحات رکتوم

برآمدگی یک هموروئید می‌تواند بر مکانیسم بسته شدن اسفنکتر شما تاثیر بگذارد، زیرا قسمتی از سوراخ باز مقعد را اشغال می کند. از آنجا که این توده ها قسمتی از دهانه را باز نگه می دارند، گاز می تواند خارج شود. اغلب اوقات این موارد با درمان‌های خانگی و استفاده از کرم‌ها، حمام و زمان برطرف می‌شوند.

حتما بخوانید: درمان بواسیر با لیزر یا عمل جراحی هموروئید داخلی سرپایی در تهران

ترشحات ناشی از فیستول مقعدی

فیستول یکی از بیماری های عفونی در ناحیه نشیمنگاه است که دو عضو نزدیک به هم را می تواند به یکدیگر متصل کند. مجرای فیستول این قابلیت را دارد که بخش انتهایی راست روده را به پوست اطراف مقعد وصل کند. این عارضه معمولا با آبسه همراه است که یکی از نشانه های رایج آن می باشد. نشانه های فیستول عبارتند از:

• خروج ترشحات بد بو
• التهاب و قرمزی
• مشاهده سوراخی خارج از باسن
• آبسه های مکرر
• خونریزی در موارد حاد

حتما بخوانید: درمان سریع فیستول مقعدی با لیزر بدون بازگشت و قطعی

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال

کیست مویی یک کیسه چربی است که از موهای زائد برگشتی و چربی پوست تشکیل می شود. این عارضه در افرادی که پرمو هستند رایج است و زمانی که رشد می کند، همراه با خروج ترشحات لزج و بدبو می باشد. به طوری که اکثرا افراد فکر می کنند مشکل از ناحیه نشیمنگاه آنهاست!

علائم کیست مویی برای تشخیص درست عبارتند از:

• توده ای برآمده در قسمت دنبالچه
• عفونت و التهاب
• موهای برگشت خورده از بدن به داخل پوست
• تب و خونریزی بر اثر گیر کردن به لباس

حتما بخوانید: درمان کیست مویی با لیزر بدون جراحی در تهران

آبسه مقعدی (پری آنال)

هر چه فولیکول پوست نهفته به خود سوراخ مقعد نزدیک تر شود، خطر آبسه مقعدی ناشی از فیستول را در پی دارد. این غدد در چند سانتی‌متری داخل رکتوم ما قرار دارند که می‌توانند مسدود شده و منجر به عفونت‌های آزاردهنده ای شوند که آبسه نامیده می شوند. این موارد می توانند مسائل پیچیده ای ایجاد کنند که باید زودتر به آنها رسیدگی شود. بسیاری از آنها نیاز به مداخله جراحی برای حل مشکل اولیه دارند، که از بوی بد نیز جلوگیری می کنند.

حتما بخوانید: درمان آبسه مقعدی چیست؟

سندرم روده تحریک‌پذیر

در حالی که بدیهی است مدفوع و دفع گاز در طول روز امری عادی و مفید باشد، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) می تواند بدن شما را بیشتر از حد لازم نیازمند دفع مدفوع کند. علائم سندرم روده تحریک‌ پذیر شامل دل درد و نفخ، خروج گاز، یبوست و اسهال است. خروج گازهای بسیار بدبو از رکتوم از نشانه های شایع این عارضه است.

مشکل این است که IBS به تنهایی یک بیماری نیست، بلکه مجموعه‌ای از علائم با علل بالقوه بسیاری است. همچنین محدود به باکتری‌های اضافی در روده نشده و همراه با اضطراب و افسردگی، و حساسیت‌ها یا عدم تحمل غذایی می باشد.

حساسیت های غذایی

زمانی که در مورد حساسیت های غذایی صحبت می کنیم، گاز بیش از حد می تواند ناشی از نحوه گوارش (یا تلاش برای گوارش غذا) در بدن شما باشد. اگر چیزی می خورید که با مزاج شما سازگار نیست، یا اگر عدم تحمل غذایی تشخیص داده نشده دارید، ممکن است گاز دفع شده بدتر از حد معمول باشد.

گاز اضافی می تواند نشانه چیزی مانند عدم تحمل لاکتوز باشد که در نتیجه باعث علائم نفخ، گاز و حتی اسهال شود. گاز گرفتگی ممکن است به حساسیت یا عدم تحمل گلوتن نیز اشاره داشته باشد. علائم ممکن است شامل نفخ، اسهال، مدفوع بدبو و سایر مسائل غیر مرتبط با گوارش باشد.

با این حال، به یاد داشته باشید که بین حساسیت غذایی و آلرژی تفاوت وجود دارد، که بسیار شدیدتر است.

عفونت های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی (STIs)، مانند سوزاک و کلامیدیا، می‌توانند بر ناحیه باسن تأثیر بگذارند و باعث ایجاد بوی غیرطبیعی در این ناحیه شوند. اغلب به دلیل ترشحاتی است که ممکن است از رکتوم عبور کرده و بوی بدی داشته باشند. سایر علائم کلامیدیا شامل درد رکتوم، حرکات دردناک روده، مخاط در مدفوع و قرمزی در ناحیه مقعد هستند. 

علائم سوزاک شامل خونریزی، خارش مقعد، درد و اجابت مزاج دردناک است. این علائم معمولا با آنتی بیوتیک قابل درمان هستند.

ممکن است یک مورد زگیل مقعدی ناشی از ویروس HPV داشته باشید که در صورت داشتن رابطه مقعدی بسیار رایج است. اگر احساس می‌کنید که بوی بدی از مقعدتان می آید و یک زائده غیر عادی وجود دارد، لازم است که به طور کامل معاینه شوید.

حتما بخوانید: بیماری های مقاربتی یا آمیزشی در زنان و مردان؛ علائم + جلوگیری STDs

فولیکول های آسیب دیده پوست

اگر به شکم خود نگاهی انداختید و برای مدتی چیزی شبیه جوش را در نزدیکی مقعد خود مشاهده کردید، ممکن است یک فولیکول پوستی نهفته باشد. این زائده ها در واقع غدد مسدود شده هستند بنابراین قطعاً می‌ توانند بوی بدی تولید کند. بیشتر مردم می توانند با کمپرس گرم و یا حمام سیتز به برطرف کردن این علائم کمک کنند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است صرف نظر از اینکه باکتری وجود دارد یا نه؛ یک پزشک نیاز به باز کردن و تخلیه آن داشته باشد.

عدم رعایت بهداشت مقعد

حالا برگردیم به بهداشت! اگر بعد از رفتن به حمام یا دستشویی به طور کامل بهداشت را رعایت نمی کنید، ممکن است متوجه شوید که احساس خوبی نسبت به وضعیت خود ندارید. در بسیاری از مواقع ممکن است که افراد حتی بدون اطلاع یا به دلیل داشتن عجله به بهداشت نشیمنگاه خود توجهی نداشته باشند. اما اغلب تنها چیزی که برای اصلاح این مشکل نیاز است ایجاد چند عادت جدید است.

به عنوان مثال، بهتر است به قدری سفت پاک نکنید که باعث ساییدگی شود ولی حتما نشیمنگاه خود را تمیز نگه دارید. 

بهتر است به آرامی از جلو به عقب با دستمال توالت نرم بکشید. تعداد دفعات مشخصی برای تمیز کردن وجود ندارد، اما یادتان باشد افراط نکنید.

حتما بخوانید: چگونگی بهداشت مقعد برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقعدی

پوشیدن لباس پلاستیکی یا تنگ

ممکن است فکر کنید که شلوار جین یا ساق شلوارتان راحت باشد، ولی مراقب لباس هایی باشید که جذب بوده و به پوست شما کاملا می چسبد باشید! لباس‌های تنگ مانند لباس‌های زیر یا شلوار جین می‌توانند باعث تعریق بیش از حد و کاهش گردش هوا در اطراف دستگاه تناسلی شما شوند. این اتفاق می تواند باعث عفونت های پوستی شده و حتی منجر به تغییر در pH ناحیه تناسلی شود.

هنگامی که PH ناحیه تناسلی شما تغییر می کند، عفونت های باکتریایی و مخمری ممکن است در این ناحیه جمع شده که منجر به ایجاد بوی بد در مقعد شما شود. اگر در ترکیب لباس خود از آنهایی که بافت پلاستیکی دارند استفاده کنید، بو می تواند بدتر شود.

به جای آنها استفاده از پارچه‌های طبیعی مانند کتان و پنبه، که می‌توانند باعث جریان یافتن هوا شود، کمک کند.

تعریق بیش از اندازه

تعریق طبیعی در طول روز می‌تواند در این ناحیه جمع شود، با باکتری‌ها ترکیب شده و بویی نامطبوع در پایین ایجاد کند. بعضی از پزشکان باور دارند که تجمع مواد شیمیایی این بو را به وجود می آورند.

اگر به نظر می رسد بیش از حد معمول عرق می کنید، ممکن است به دلیل فعالیت بیش از حد غده تیروئید باشد. وقتی عملکرد تیروئید شما تغییر می‌کند، تقریباً همه ارگان های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در ارتباط با تیروئید پرکار، ممکن است علائمی را تجربه کنید که انگار بدن شما یکم نا آرام است. به عنوان مثال، بی‌قراری، ضربان قلب سریع، یا تعریق بیش از حد حتی زمانی که ورزش نمی‌کنید، از این علائم است.

یبوست

یبوست که می تواند ناشی از رژیم غذایی کم فیبر، مشکلات گوارشی، تغییر عادت های روزمره، کم آبی بدن و برخی داروها باشد، نه تنها احساس ناراحتی می کند، بلکه می تواند به مرور زمان به عوارض جانبی بدبو نیز منجر شود.

از آنجایی که علامت اصلی مشکل در دستشویی رفتن است، مدفوع قطعاً می‌تواند باعث نشتی گاز و بوهای دیگر شود. اگر بیش از سه هفته از یبوست شما گذشته و علائم بهبودی ندارید، به پزشک مراجعه کنید.

استرس و فشار روحی

اگر تا به حال متوجه بوی تندی در ناحیه باسن یا اطراف آن شدید، و در این اتفاق پیش آمده بیماری های دیگری مقصر نیستند، ممکن است به دلیل استرس باشد. در برخی موارد، استرس می تواند بوی بدی را نه تنها از مقعد؛ بلکه از کل بدن شما خارج کند.

بدن انسان دارای دو نوع غده عرق است که به نام‌های اکرین و آپوکرین شناخته می‌شوند. عرق آپوکرین معمولاً زمانی که استرس دارید ترشح می‌شود. راهکار ساده این است که با مدیریت سطح استرس خود می توانید از شر این بوی نامطبوع خلاص شوید.

علائم بوی بعد مقعد

زمانی که یک فرد گرفتار بوی بد مقعد شد، ممکن است نشانه های زیر را تجربه کند:

• احساس درد در نشیمنگاه
• سوزش و التهاب
• خارش به دلیل عرق سوز شدن ناحیه
• لمس زائده هایی در اطراف سوراخ به دلیل حساس شدن پوست
• خونریزی در صورتی که با شدت ناحیه حساس شده را بخارانید

چه زمانی باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد؟

اگر تمام مشکلات بهداشتی را از قبیل دوش گرفتن، تمیز نگه داشتن لباس زیر و تمام نکات ذکر شده در بالا رعایت کردید و هنوز هم بوی بدی حس می کنید، بهتر است به یک متخصص آنورکتال یا گوارش مراجعه کنید.

 زیرا همانطور که گفته شد، ممکن است این بو به دلیلی یکی از مشکلات گوارشی ایجاد شود که باید از راه پزشکی به آنها رسیدگی کرد.

راه های درمان بوی بد مقعد

تعریق بیش از حد در ناحیه مقعد را می توان با ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و درمان های پزشکی کنترل کرد.

کارهایی که می توانید در خانه امتحان کنید:

• از لباس‌های زیر تهیه شده از مواد طبیعی مانند پنبه یا پارچه‌های ضد رطوبت استفاده کنید.
• تا زمان بهبودی شورت های گشاد بپوشید.
• دو بار در روز دوش بگیرید ولی ناحیه را با مواد صابونی نشویید.
• از نشاسته ذرت برای کمک به کنترل رطوبت و بو استفاده کنید.
• از خوردن و آشامیدن غذاهای تند، کافئین و الکل خودداری کنید.
• برای کاهش سطح استرس، کارهایی آرامش بخش مانند یوگا یا مدیتیشن را امتحان کنید.

بسته به علت، پزشک ممکن است درمان‌های پزشکی را برای درمان تعریق بیش از حد توصیه کند، از جمله:

• استفاده از ضد تعریق نسخه ای با کلرید آلومینیوم
• تزریق بوتاکس برای مسدود کردن اعصابی که غدد عرق شما را تحریک می کنند
• داروهای آنتی کولینرژیک، مانند گلیکوپیرولات (Robinul)
• جراحی برای مسدود کردن اعصابی که باعث تعریق می شوند، که معمولاً تنها پس از انجام سایر درمان ها پیشنهاد می شود

از آنجایی که کشاله ران عرق کرده مستعد ابتلا به عفونت های قارچی مانند خارش جوک است، از پزشک خود بخواهید تا یک پودر ضد قارچ تجویزی برای کاهش خطر ابتلا به عفونت تجویز کند.

برای خانم ها

کارهایی که باید در خانه برای کاهش تعریق در ناحیه نشیمنگاه امتحان کنید عبارتند از:

• از لباس زیر مصنوعی تنگ، جوراب شلواری، جوراب شلواری و شلوار یوگا خودداری کنید.
• لباس زیری بپوشید که از مواد دارای گردش هوا مانند پنبه یا پارچه های ضد رطوبت ساخته شده باشد.
• از نشاسته ذرت برای کمک به کنترل رطوبت و بو استفاده کنید.
• دو بار در روز حمام کنید.
• موهای ناحیه تناسلی را کوتاه کنید.
• از یک ضد تعریق بین پاها استفاده کنید، اما از پوست حساس روی فرج و غشاهای مخاطی خودداری کنید.
• استرس را با یوگا، تمرینات تنفسی یا مدیتیشن کاهش دهید.
• از غذاهای تند، کافئین و الکل خودداری کنید.

عرق کردن ناحیه تناسلی و همچنین کشاله ران نیز ممکن است منجر به عفونت قارچی شود. اگر فکر می کنید که عفونت قارچی دارید، این مورد را از پزشک خود بخواهید یا به داروخانه برای کرم، پماد، قرص یا شیاف ضد قارچ مراجعه کنید.

بوی بد مقعد بعد از شستشو و دفع

این مورد می تواند نشانه ای از مسائل متعددی باشد، اما به احتمال زیاد به انبوهی از بیماری ها مرتبط است. این بو به احتمال زیاد به علت ترشح مقعدی از رکتوم است که توسط غشای مخاطی ایجاد می شود، برخلاف نشت مواد مدفوعی (poo)، به دلیل از دست دادن کنترل اسفنکتر نیز این اتفاق رخ میدهد.
گاهی اوقات هم، نشت ادرار می تواند باعث تجمع ادرار روی لباس زیر یا پوست شما در ناحیه پرینه شود. این عارضه می تواند منجر به بوی بد در کشاله ران شود. اگر عفونت مجرای ادراری دارید، به ویژه ممکن است احساس کنید که بوی آن باقی می ماند.